Luiden lichtende nachtwolken komst van donkere tijden in?

Lichtende nachtwolken boven Deventer in juli 2014. © Peter Paul Hattinga Verschure, Deventer (www.pphv.eu).


Klimaatwetenschappers speculeren driftig over de betekenis van een even prachtig als mysterieus fenomeen: lichtende nachtwolken. De hoogste wolken in de atmosfeer worden tegenwoordig steeds vaker en ook steeds zuidelijker gezien. Is dit een waarschuwingssignaal van een opwarmende aarde, zoals enkele Amerikaanse wetenschappers beweren?

We vragen het Peter Paul Hattinga Verschure (62), volgens het KNMI is hij dé expert op het gebied van lichtende nachtwolken. Voor zijn werk als redacteur optische verschijnselen voor de Vereniging voor Weerkunde en Klimatologie volgt de Deventenaar bijzondere hemelverschijnselen op de voet.

,,Ik kan me heel goed voorstellen dat het vaker zien van lichtende nachtwolken verband houdt met het broeikaseffect. Maar ik ben geen wetenschapper'', zegt Hattinga Verschure. Het fenomeen werd voor het eerst beschreven in 1885. Twee jaar na de beruchte uitbarsting van de Krakatau vulkaan in Indonesië. In dat tijdsgewricht belandde de industriële revolutie in een tweede fase waarin de verbrandingsmotor een vlucht nam.

Kosmisch fijnstof
Omdat het schouwspel in de loop van de twintigste en eenentwintigste eeuw steeds vaker gezien werd, leggen sommige wetenschappers een link met het broeikaseffect. ,,Ik durf niet te zeggen of de menselijke invloed tot zo hoog in de atmosfeer reikt'', zegt de Deventenaar. ,,Het zou ook kunnen dat het fenomeen bij steeds meer mensen bekend is doordat mensen foto's ervan op internet delen'', denkt hij. ,,Dat mensen misschien meer opmerkzaam zijn moeten we niet verwarren met werkelijk vaker voorkomen.''

Wat het fenomeen voor Hattinga Verschure zo bijzonder maakt, is dat het zich ,,in stilte voltrekt op het bijzondere moment tussen licht en donker''. De lichtende nachtwolken hangen acht keer zo hoog in de atmosfeer als gewone wolken en zijn alleen te zien als alle omstandigheden kloppen. ,,Als de zon bij ons al onder is, bereikt het zonlicht nog wel het bevroren 'kosmisch fijnstof' op vijfentachtig kilometer hoogte. Wij zien dan wolken die licht lijken te geven, maar in feite is het een weerkaatsing van zonlicht.'' Hattinga Verschure verbaast zich erover dat mensen in de file gaan staan om een bijzondere vogel te zien, terwijl ze ,,de bijzondere dingen die recht boven ons gebeuren'' missen.

In Nederland zijn de lichtende nachtwolken een zeldzaam verschijnsel en alleen te zien tussen mei en begin augustus. Er gaan jaren voorbij waarin het verschijnsel niet optreedt, maar er zijn ook jaren waarin het dagen achtereen te zien is.




Bron