Slachtofferhulp: 'Impact MH17 op organisatie is groot'

’In mijn hele leven nog nooit zo’n periode meegemaakt’

Victor Jammers, bestuurslid van Slachtofferhulp Nederland. © Shody Careman.


Al heel wat nabestaanden heeft hij gesproken en heel wat rampen heeft hij meegemaakt. Maar zoals de afgelopen 2 weken heeft Victor Jammers (56), bestuurslid van Slachtofferhulp Nederland, het nog nooit ervaren. De impact op zijn organisatie is groot, ook emotioneel. 'Deze vliegramp in Oekraïne is heel ingrijpend.'

Eén van de eerste dingen die Jammers doet als hij hoort van de vliegramp in Oekraïne op donderdag 17 juli: de scenario's van de vliegramp in Tripoli (2010) uit de kast trekken. Overeenkomsten zijn er genoeg, maar ook verschillen.

Meer tijd
'Nu zijn er bijna drie keer zo veel slachtoffers als in Tripoli. Destijds hadden we veel meer tijd om dingen te regelen. Maanden zijn nu weken. Weken zijn dagen. En dagen zijn nu uren.'

Formeel zijn de familierechercheurs aan zet totdat slachtoffers zijn geïdentificeerd. Pas daarna komt Slachtofferhulp Nederland in beeld. 'Maar we hoorden al op de tweede dag van de politie dat mensen behoefte hadden aan onze ondersteuning,' zegt Jammers.
'Waarom? Er zit een sterk politiek aspect aan deze ramp. Dit vliegtuig is niet neergestort, maar neergeschoten. Mensen voelen zich veel meer betrokken. De boosheid in de beginfase was veel sterker dan bij Tripoli, vooral over de respectloze manier waarop met stoffelijke overschotten en eigendommen is omgegaan.'

'Op de Nederlandse overheid lag veel druk om er wat aan te doen. Uiteindelijk hebben nabestaanden gezien dat Nederland alles in het werk heeft gesteld om de stoffelijke overschotten terug te krijgen.'

Buitengewoon aangrijpend
Jammers stond alle vier de keren tussen de nabestaanden in de hangar op vliegbasis Eindhoven toen de lichamen terugkwamen. 'Het voelde als een heel grote kerkdienst. Toen die Australische Boeing op ons af kwam rijden, stond iedereen op. Het moment dat de motoren stilvielen: buitengewoon aangrijpend. De mensen bleven 2 uur staan, tot de laatste kist weg was en de laatste militair was afgemarcheerd.'

Zijn organisatie heeft nu contact met ongeveer 160 nabestaanden. 'Velen ervaren steun van familie en vrienden. Blijf dat doen. Vaak neemt na verloop van tijd het contact af. Mensen denken al gauw dat ze te veel zijn of dat er behoefte is aan rust. Nabestaanden zijn prima in staat dat zelf aan te geven.'

Slachtofferhulp Nederland helpt met juridische vragen, geven advies, tips en bieden een luisterend oor. 'We zeggen: Zeggen: regel wat geregeld moet worden, maar neem vooral de tijd om te rouwen.'

Verdoofdheid
Jammers constateert een bepaalde verdoofdheid bij nabestaanden. 'Iedereen weet rationeel dat hun geliefde is omgekomen. Emotioneel werkt dat anders. Pas als een slachtoffer is geïdentificeerd, is er geen ontkennen meer aan. Je kunt het een beetje vergelijken met mensen die een langdurig vermist familielid hebben. Je mist die definitieve bevestiging dat iemand er niet meer is.'

Als er een lichaam kan worden overgedragen staan de familieleden voor de keuze: wel of niet kijken. 'Dat is ieders eigen besluit. De ervaring leert dat het voor de nabestaanden van Tripoli goed heeft gewerkt. Daar zijn ook foto's van de slachtoffers gemaakt, zodat mensen ook na langere tijd alsnog daarover een besluit konden nemen. Dat gebeurt nu ook.'

Enorme impact
In de 5 jaar dat hij nu bij Slachtofferhulp werkt, maakte Jammers al het drama in Apeldoorn mee, de schietpartij in Alphen aan den Rijn en de vliegramp in Tripoli. De impact van de ramp in Oekraïne is enorm, zegt hij.

'Dit is heel ingrijpend en de gesprekken met nabestaanden laten ook mij niet koud, ook al ben ik er professioneel bij betrokken. Zeker niet als je beseft dat je ooit zelf met MH17 hebt gevlogen. Ik heb in mijn hele leven nog nooit zo'n periode meegemaakt als de afgelopen 2 weken.'




Bron
Lees ook: Hilversum herdenkt vliegramp 'wit en vredig'
Lees ook: Meerderheid dna-profielen slachtoffers MH17 bekend
Lees ook: 251 slachtoffers MH17 geïdentificeerd
Lees ook: 284 slachtoffers MH17 geïdentificeerd